Αξιολόγηση-Περιγράμμ
Δυο
χρόνια μετά την ψήφιση και εφαρμογή του νόμου 4369/2016, της «αριστερής»
αξιολόγησης και είναι πλέον πιο ορατές όλες οι πτυχές της και όλες οι
διασυνδέσεις της στο παζλ που θα μπορούσε να έχει ως τίτλο «το πολυεργαλείο της
αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων».
Πολυεργαλείο προώθησης
της κυβερνητικής πολιτικής, όπως αυτή
εξειδικεύεται σε κάθε υπουργείο, σε κάθε φορέα, χειραγώγησης των υπαλλήλων, για
την αδιαμαρτύρητη εφαρμογή της, ενσωμάτωσης στην πολιτική αυτή.
Την αξιολόγηση την
συναντάμε ως συστατικό στοιχείο στο μισθολόγιο, στην στοχοθεσία, στην
κινητικότητα, στα Περιγράμματα Θέσεων Εργασίας, στον Δημοσιοϋπαλληλικό Κώδικα, στους
Οργανισμούς Εσωτερικής Υπηρεσίας, σε μια σειρά νόμους και διαδικασίες.
Ταυτόχρονα αποτελεί και τον συνδετικό τους κρίκο για να προωθηθεί η υλοποίηση
της «Εθνικής
Στρατηγικής για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση 2017-2019», που εξαγγέλθηκε πέρυσι
από τον πρωθυπουργό και αποτελεί συνέχεια της στρατηγικής των προηγούμενων
κυβερνήσεων σε ένα κράτος, που απ’ τη μια είναι εχθρικό, αντιδραστικό,
φορομπηχτικό προς το λαό και τους εργαζόμενους στο Δημόσιο και απ’ την άλλη
φιλικό προς το κεφάλαιο και τους παρατρεχάμενούς του.
«Εθνική
Στρατηγική για την Διοικητική Μεταρρύθμιση», που έχει την σφραγίδα των
μνημονιακών νόμων και των συμβάσεων με την περιβόητη Expertise France, και
επομένως και όλων των κυβερνητικών «αξιολογήσεων» για τις αντιλαϊκές
αναδιαρθρώσεις στο δημόσιο, όλων αυτών, που κάποτε καταδίκαζε η σημερινή
κυβέρνηση.
Ήδη στους
περισσότερους φορείς του δημοσίου είναι σε εξέλιξη η κατάρτιση των
Περιγραμμάτων Θέσεων Εργασίας. Τα Περιγράμματα Θέσεων Εργασίας δεν βγήκαν τώρα
στο προσκήνιο. Ήδη από το 2013, επί κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ και υπουργίας
Διοικητικής Μεταρρύθμισης Α. Μανιτάκη στη σχετική εγκύκλιο αναφέρονταν μεταξύ
άλλων τα εξής αποκαλυπτικά: «Τα Περιγράμματα Θέσεων Εργασίας αποτελούν ένα
πολύτιμο εργαλείο για να αναπτυχθούν συστήματα στοχοθεσίας…., να μετρηθεί το
παραγόμενο αποτέλεσμα και η απόδοση των υπαλλήλων…, να δημιουργηθεί ένα δίκαιο
σύστημα ανταμοιβών, κινήτρων και υποκίνησης…, να αναπτυχθούν μονοπάτια καριέρας
στις δημόσιες οργανώσεις…».
Πέντε χρόνια μετά,
με άλλη κυβέρνηση, με την ίδια όμως πολιτική, οι δημόσιοι υπάλληλοι ακούνε την
ίδια επιχειρηματολογία και βλέπουν ότι τους θέλουν και πάλι στο «ίδιο» έργο
θεατές…
Και τότε και τώρα η
κατάρτισή τους πέρναγε και περνάει μέσα από την προσπάθεια ενσωμάτωσης των
εργαζομένων, αφού η κατάρτισή τους θέλει να γίνεται μέσα από ομάδες εργασίας
των ίδιων των εργαζομένων!!!, ακολουθώντας όμως σαφώς οριοθετημένο πλαίσιο…
Βέβαια αρκετοί
εργαζόμενοι όταν άκουγαν Περιγράμματα Θέσεων Εργασίας είχαν την εντύπωση ότι η
κυβέρνηση και τα τεχνικά κλιμάκια των τροϊκανών, των Γάλλων και του ΟΟΣΑ
αναφερόντουσαν στο καθηκοντολόγιο κάθε εργαζόμενου και το έκριναν θετικά, ότι δηλ.
το ζητούμενο ήταν να μπει μια σειρά.
Όμως τα πράγματα είναι
εντελώς διαφορετικά.
Το καθηκοντολόγιο
είναι η καταγραφή του συνόλου των εργασιών ενός υπαλλήλου, που υποχρεούται να
εκτελέσει σύμφωνα με τον κλάδο και την ειδικότητα που έχει διοριστεί και
κατέχει, και το οποίο στις περισσότερες υπηρεσίες υπήρχε, ενώ το Περίγραμμα
είναι αυτό, που θα φτιάξει ο κάθε φορέας για κάθε θέση εργασίας, για να
τοποθετήσει τον «κατάλληλο» υπάλληλο, αυτόν που τον έχει «αξιολογήσει» ως
κατάλληλο.
Και σύμφωνα με το άρθρο 17 του μισθολογίου (ν. 4354/2016) ο κάθε φορέας για
κάποιες θέσεις εργασίας, οι οποίες θα αντιστοιχούν σε συγκεκριμένα Περιγράμματα
θα δίνει πρόσθετη «αμοιβή, γιατί θα την συνδέει με την περιγραφή και την
αξιολόγηση» της συγκεκριμένης θέσης.
Είναι
χαρακτηριστικό αυτό που συμβαίνει στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, όπου η
σύνδεση της αξιολόγησης, με την στοχοθεσία, τα Περιγράμματα Θέσεων Εργασίας και
τις διαφοροποιήσεις στο μισθολόγιο έχουν προχωρήσει πιο πολύ. Αρκετοί υπάλληλοι
με τριάντα πέντε (35) χρόνια υπηρεσίας τοποθετήθηκαν σε Περίγραμμα θέσης
εργασίας απλού υπαλλήλου και όχι έμπειρου, ενώ ξεκινάει η εφαρμογή ενός μόνιμου
συστήματος αξιολόγησης που θα συνδέει το μισθό με την απόδοση και τα
Περιγράμματα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ο μισθός κάθε υπαλλήλου δε θα
εξαρτάται από τα τυπικά προσόντα (μορφωτικό επίπεδο κλπ) και την προϋπηρεσία
του (χορήγηση Μ.Κ.), αλλά θα σχετίζεται κυρίως με τη «φύση της εργασίας» την
οποία εκτελεί. Κάποιες θέσεις θα θεωρούνται προνομιακές, κάποιες όχι, ενώ θα
είναι συχνό το φαινόμενο μισθολογικής υποβάθμισης υπαλλήλων για διάφορους
λόγους, π.χ. υπάλληλος κατηγορίας ΠΕ σε μικρή ΔΟΥ σε επαρχιακή πόλη που
εργάζεται ως ταμίας γιατί δεν υπάρχει κενό περίγραμμα θέσης που να αντιστοιχεί
στα προσόντα του!!!
Με το πέρασμα στην «εποχή» των Περιγραμμάτων περνάμε από
την υποχρέωση του υπαλλήλου να ασκεί τα καθήκοντα του κλάδου και της
ειδικότητάς του, στην εποχή της ευελιξίας, που θα καλείται ο υπάλληλος να
εκτελέσει τα καθήκοντα του Περιγράμματος, ανεξάρτητα αν τα τυπικά του προσόντα
είναι για κάτι ή για πολύ παραπάνω. Τα τυπικά εξάλλου προσόντα ενός υπαλλήλου,
«λειτουργούν, - καθώς λένε - ως συµπληρωµατικό εργαλείο, για την αξιοποίηση των
υπαλλήλων στις θέσεις τους».
Έτσι στην εποχή της
τεράστιας υποστελέχωσης και της απαγόρευσης των προσλήψεων θα μπορούν να
«μπαλώνουν τρύπες», να διαχειρίζονται όπως λένε «το ανθρώπινο δυναμικό, σύμφωνα
με τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες των υπηρεσιών» κάθε φορέα.
Εξάλλου ο κάθε εργαζόμενος,
που θα μετατάσσεται μέσω του συστήματος της κινητικότητας (ν.4440/2016) και θα
καταλαμβάνει μια κενή οργανική θέση ενός συγκεκριμένου Περιγράμματος θα
συμφωνεί επί της ουσίας ότι θα εκτελεί και όσα τυχόν πρόσθετα καθήκοντα αυτό
περιλαμβάνει, και όπως το Υπουργείο γράφει θα «αποτελεί σύμβαση μεταξύ του
προϊσταμένου και του υπαλλήλου»!!! , δηλαδή ατομική σύμβαση εργασίας…
Το
υπουργείο Διοικητικής Ανασυγκρότησης (ΥΠΔΑΝ) εκτός των άλλων προωθεί, σύμφωνα
με τις οδηγίες κατάρτισης των Περιγραμμάτων και την επιβολή εκτέλεσης
διοικητικών καθηκόντων από όλους τους κλάδους και τις ειδικότητες. Αυτά σε
πρώτη φάση, γιατί για αργότερα θα δούμε κι άλλα…και μην ξεχνάμε ότι η κατάργηση
των Γραμματειών των υπηρεσιών ήταν (είναι) στην πρώτη γραμμή των συγχωνεύσεων –
καταργήσεων οργανικών μονάδων του δημοσίου…
Γι αυτό δεν είναι
τυχαίο προκειμένου να προωθηθούν εύκολα οι επόμενες αλλαγές, ότι επιλέχτηκε,
από το ΥΠΔΑΝ όπως αποτυπώνεται και στις «Γενικές Παρατηρήσεις» του «Τα
Περιγράµµατα να αποτελούν Παράρτηµα στον
ΟΕΥ του κάθε φορέα» και να μην «δηµοσιεύονται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως». Και
εδώ και καιρό πλέον, με νόμο της κυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ κλπ 4178/2013 σε όλους
τους Οργανισμούς που φτιάχνονται ή τροποποιούνται δεν υφίσταται κατανομή κλάδων
και ειδικοτήτων ανά οργανική μονάδα, ούτε αριθμού οργανικών θέσεων.
Με λίγα λόγια περνάμε και στο δημόσιο τομέα, στην
ευέλικτη διαχείριση προσωπικού του ιδιωτικού τομέα, που ισοπεδώνει τυπικά
προσόντα, προϋπηρεσίες, μισθούς και δικαιώματα.
Όπως
αναφέρεται και στις εγκυκλίους των αρμόδιων υπουργείων για τα Περιγράμματα «η
ελληνική ∆ηµόσια ∆ιοίκηση µε την υποστήριξη της Expertise France, ακολουθώντας
το γαλλικό µοντέλο, έχει προσδιορίσει:
24 Τοµείς Πολιτικής, που
εντοπίζονται στη δηµόσια διοίκηση και
181 Γενικά Περιγράµµατα Θέσεων Εργασίας - «επαγγέλματα/ρόλοι», όπως τα
χαρακτηρίζει.
Με την πρώτη ματιά γίνεται φανερό ότι ως βάση τους έχουν
μόνο τον κλάδο κι όχι την ειδικότητα, που από αυτήν απορρέουν τα «επαγγελματικά
δικαιώματα» καθενός, καθώς και ότι υφίσταται σοβαρός κατακερματισμός των καθηκόντων,
που απορρέουν από κάθε κλάδο, δημιουργώντας ερωτηματικά για τις παραπέρα
εξελίξεις.
Παραδείγματος χάρη ο
υπάλληλος που κατέχει τον κλάδο ΠΕ Πληροφορικής θα τοποθετηθεί σύμφωνα με τις
οδηγίες στον «τομέα πολιτικής» 12, δηλ. «Ψηφιακή πολιτική και δίκτυα
επικοινωνιών», και σε Γενικό Περίγραμμα (επάγγελμα) ως «υπεύθυνος συστημάτων και δικτύων πληροφορικής
και επικοινωνιών» ή ως «Σχεδιαστής συστημάτων και δικτύων πληροφορικής και
επικοινωνιών» ή ως «Υπεύθυνος ανάπτυξης λογισμικού» ή ως «Βοηθός Τεχνικής
Υποστήριξης» ή σε κάποιο άλλο από τα 9 προβλεπόμενα Γενικά Περιγράμματα του
συγκεκριμένου τομέα. Δηλαδή σε ένα μόνο κομμάτι των καθηκόντων-αρμοδιοτήτων του
κλάδου του. Κατακερματισμός, που διευκολύνει την ατομική στοχοθεσία, αλλά όχι
μόνο… Θα αποκτά εμπειρία και προϋπηρεσία σε ένα κομμάτι μόνο της δουλειάς, με
ότι αυτό συνεπάγεται για μια μελλοντική του «μετακίνηση» και την συνάφεια της
προϋπηρεσίας του, αλλά με τεράστια προβλήματα, που μπορεί να οδηγήσουν και σε
απολύσεις στην περίπτωση, που ο φορέας αποφασίσει να πχ να δώσει σε ιδιωτική
εταιρεία μόνο την τεχνική υποστήριξη, ή την ανάπτυξη του λογισμικού κλπ.
Κατακερματισμός που οδηγεί στον καταμερισμό της εργασίας στο δημόσιο, με
ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια, όπως δηλαδή λειτουργεί ο ιδιωτικός τομέας…
Τα Περιγράμματα εξυπηρετούν ιδιαίτερα την
προώθηση της «κινητικότητας», γιατί οι μετατάξεις (μεταφορά υπαλλήλου σε άλλο
φορέα) δεν θα γίνονται γενικά σε κενή οργανική θέση απλώς, αλλά σε θέση με το
συγκεκριμένο Περίγραμμα, την οποία προκηρύσσει ο φορέας υποδοχής για κάλυψη,
σύμφωνα με τις προτεραιότητές του.
Βέβαια
το τρέξιμο των αναδιαρθρώσεων στο δημόσιο δεν έχει την ίδια ταχύτητα σε όλους
τους φορείς. Αλλού φτιάχνουν ακόμα τα Οργανογράμματα, βάζουν δηλαδή τις βάσεις
για να ακουμπήσουν τα επόμενα βήματα, κι αλλού έχουν προχωρήσει στην
κινητικότητα και στη στοχοθεσία. Το
σίγουρο είναι τα οργανογράμματα, περιγράμματα, η αξιολόγηση αποτελούν το
προύμνιο της στοχοθεσίας, για ένα «σύγχρονο Δημόσιο Τομέα, πυλώνα στήριξης του
σχεδίου παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας και της ανάπτυξης», δηλαδή της
τόνωσης της καπιταλιστικής κερδοφορίας, γεγονός που προϋποθέτει τη συνέχιση των
αντιλαϊκών μέτρων είτε με μνημόνια είτε χωρίς μνημόνια.
Και ενώ
η κυβέρνηση τρέχει αυτές τις νομοθετημένες πλέον αναδιαρθρώσεις, η πλειοψηφία
της ΑΔΕΔΥ (ΔΑΚΕ-ΠΑΣΚΕ-ΕΕΑΚ/ΣΥΡΙΖΑ-ΔΗΜ. ΑΝΑΤΡΟΠΗ/ΠΑΣΚΕ ΠΟΕ-ΟΤΑ) πανηγυρίζει για
«αναστολή» της αξιολόγησης!!! και δίνει χρόνο στην κυβέρνηση, προκειμένου να
φτιασιδώσει, ότι μπορεί… Γιατί επί της ουσίας στηρίζει το αντιδραστικό περιεχόμενο
και τον χαρακτήρα της αξιολόγησης και την στοχοθεσία, αφήνει στην άκρη την
υποστελέχωση, την μισθολογική αφαίμαξη και τις απολύσεις, τις ιδιωτικοποιήσεις
και τις εκχωρήσεις αρμοδιοτήτων του δημόσιου τομέα και το μόνο, που προβάλει
είναι «η κατάργηση της τιμωρητικής
τροπολογίας» Γεροβασίλη-Μητσοτάκη.
Στις
τεράστιες ευθύνες της πλειοψηφίας της ΑΔΕΔΥ που έχουν δώσει το άλλοθι σ΄ αυτή την κοροϊδία, της κυβέρνησης για μια
«καλή αξιολόγηση» στο Δημόσιο, οι εργαζόμενοι και τα Σωματεία τους θα απαντήσουμε
με τον συλλογικό μας αγώνα, παίρνοντας την υπόθεση στα χέρια μας. Συνεχίζουμε με «απεργία – αποχή από
κάθε διαδικασία αξιολόγησης σε όλα τα επίπεδα» και για το 2018. Ξεσκεπάζουμε
τις στοχεύσεις των αναδιαρθρώσεων του δημόσιου τομέα, παλεύουμε για ανατροπή
της αντιλαϊκής πολιτικής.
Μάρτης 2018
(Αξιολόγηση-Περιγράμματα Θέσεων Εργασίας-Στοχοθεσία-Εργαλεία προώθησης της αντιλαϊκής πολιτικής)
